به گزارش راه صنعت، یکی از مهم ترین شاخص های تاثیرگذار در نظام بانکی کشور و متغیر پایه پولی اضافه برداشت بانک ها از بانک مرکزی است. متخصصان اعتقاد دارند زمانی که بانک ها از مسیرهای مختلف من جمله استقراض غیرمستقیم و مستقیم از بانک مرکزی نمی توانند نیازهای خود را از بانک مرکزی برطرف کنند روی به اضافه برداشت از بانک مرکزی می آورند.

مسیرهای رسمی قادر به کنترل نقدینگی بانک ها هستند؟
اتفاقی که می تواند علامتی از عدم کفایت مسیرهای رسمی در خصوص کنترل نقدینگی بانک ها باشد. کارشناسان معتقدند زمانی که این متغیر در مسیر صعودی فزاینده قرار داشته باشد ضمن آن که علامتی از وضعیت وخیم نقدینگی بانک ها است می تواند منجر به رشد بالای پایه پولی و در ادامه تورم زایی در کشور شود.

ارزیابی ترازنامه بانک ها
در همین راستا بانک مرکزی گزارشی را منتشر کرده که در آن به کنترل مقداری ترازنامه بانک ها اشاره دارد. در این گزارش قید شده ضمن آن که بانک های منظم و غیر منظم به ترتیب حق رشد ترازنامه در هر ماه را به ترتیب در سطح ۱ درصد و ۲ درصد دارند هر شش ماه یک بار دوباره این بانک ها شاخص عملکردشان مورد ارزیابی قرار می گیرد. در این شاخص انضباط مالی بانک ها مورد توجه قرار می گیرد و به صورت یک شاخص ارزیابی می شود. در این صورت هر شش ماه یک بار می تواند دسته بندی بانک های خوب و بد تغییر کند.

جریمه بانک های متخطی چیست؟
نکته مهم دیگر در این مورد سطح ۱۵ درصدی ذخایر قانونی برای بانک های متخطی است که اگر هر بانک از قیدهای بانک مرکزی عبور کند باید ۱۵ درصد از ذخایر خود را نزد بانک مرکزی قرار دهد.

در همین رابطه به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، این بانک پیرو بخشنامه شماره ۴۲۱۹۲۹‌/۹۹ مورخ ۲۷‌/۱۲‌/۱۳۹۹ در ارتباط با «ضوابط ناظر بر کنترل مقداری دارایی‌های شبکه بانکی کشور»، در راستای متناسب سازی رشد ترازنامه بانک‌ها و مؤسسات اعتباری با شاخص‌های ثبات و سلامت، تصمیماتی را در بیستمین جلسه مورخ ۰۸‌/۰۵‌/۱۴۰۱ اتخاذ و ابلاغ کرد که اهم آن‌ها به‌شرح زیر است:

الف‌‌- حد مذکور در ماده (۲) ضوابط ناظر بر کنترل مقداری دارایی‌های شبکه بانکی کشور، موضوع بخشنامه شماره ۴۲۱۹۲۹‌‌/۹۹ مورخ ۲۷‌‌/۱۲‌‌/۱۳۹۹ بانک مرکزی (بر مبنای از اولین دوره تا زمان محاسبه)، متناسب با امتیاز احصاء شده بر مبنای شاخص‌های سلامت بانکی و براساس نقدینگی هدف‌گذاری تعیین و متعاقباً به آن بانک‌/مؤسسه اعتباری ابلاغ خواهد شد.

ب‌‌- شاخص‌های سلامت جهت تعدیل حد مجاز رشد ماهانه بانک‌ها و مؤسسات اعتباری در مقاطع شش ماهه توسط این بانک محاسبه، ارزیابی و عنداللزوم حد مجاز مزبور بازنگری شود.

همچنین با توجه به ضرورت تغییر نرخ سپرده قانونی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری دارای تخطی از حدود ضوابط یاد شده، شورای پول و اعتبار در یکهزار و سیصد و سی و نهمین صورتجلسه مورخ ۰۴‌‌‌‌/۰۵‌‌‌‌/۱۴۰۱ در خصوص مجوز افزایش نرخ سپرده قانونی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری دارای تخطی مقرر کرد:

«بانک مرکزی مجاز است نسبت سپرده قانونی را برای بانک‌ها و مؤسسات اعتباری ناسالم و تخطی‌کننده از مقررات و ضوابط ناظر بر رشد ترازنامه آن‌ها طبق استانداردهای نظارتی ابلاغ شده و بر اساس ارزیابی عملکرد آن‌ها در رعایت ضوابط و مقررات ابلاغی و نیز سایر مصوبات شورای پول و اعتبار تا سقف ۱۵ درصد برای کلیه بانک‌ها و مؤسسات اعتباری، تعیین و اعمال نماید.»

با توجه به موارد اشاره شده، هر یک از بانک‌ها و مؤسسات اعتباری موظف‌اند دارایی‌های خود را به گونه‌ای مدیریت نمایند که تا پایان آذرماه سال جاری، میانگین رشد دارایی‌های مشمول از ابتدای دوره محاسبه از حد رشد مجاز اعلامی بر مبنای شاخص‌های سلامت بانکی تخطی نداشته باشد. شایان ذکر است حد رشد مجاز یاد شده بر اساس شاخص‌های سلامت بانکی به شرح زیر محاسبه و متعاقباً از طریق ادارات نظارتی حسب مورد به هر یک از بانک ‌ها و مؤسسات اعتباری ابلاغ می شود و در صورت لزوم در مقاطع شش ماهه مورد ارزیابی و بازنگری قرار خواهد گرفت:

• امتیاز رتبه بندی بانک‌/مؤسسه اعتباری بر اساس روش CAMELS؛

• نسبت کفایت سرمایه؛

• وضعیت بازار بین بانکی؛

• وضعیت اضافه برداشت؛

• وضعیت مطالبات غیرجاری ریالی؛

• وضعیت رعایت بخشنامه‌های مبارزه با پولشویی؛

همچنین بخوانید
اوج‌گیری بدهی بانک ها به بانک مرکزی+ نمودار
تورم ۸۴ درصدی خوراکی‌ها/تورم بی‌سابقه در تیر ۱۴۰۱
رکوردزنی افت ماهانه نقدینگی مسکن +نمودار
خبر مهم بانک مرکزی درباره نرخ سود بین بانکی
• قضاوت حرفه‌ای وضعیت بانک‌/مؤسسه اعتباری از نظر گروه بازرسی در چارچوب ضوابط و مقررات مربوط (رعایت نرخ سود سپرده‌ها و تسهیلات، کلان، مرتبط، سرمایه‌گذاری‌ها و شفافیت).

شایان ذکر است به موجب مفاد ضوابط ابلاغی عدم رعایت حدود مقرر، منجر به معرفی مدیر عامل و اعضای هیئت مدیره آن بانک‌/مؤسسه اعتباری به هیئت انتظامی بانک‌ها خواهد شد.

در پایان این بخشنامه تاکید شده است، ضمن تعامل مؤثر با ادارات نظارتی ذی‌ربط و همچنین ارسال منظم اطلاعات مربوط به بانک مرکزی در مقاطع ماهانه در چارچوب ابلاغی، مراتب به قید تسریع و با لحاظ مفاد بخشنامه شماره ۱۴۹۱۵۳‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌/۹۶ مورخ ۱۶‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌/۵‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌/۱۳۹۶ به تمامی واحدهای ذی‌ربط آن بانک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌/مؤسسه اعتباری غیربانکی ابلاغ شده و بر حسن اجرای آن نظارت دقیق به عمل آید.